sư Thích Nhất Hạnh đã kể về một tập tục đẹp mà ông đã gặp ở Nhật Bản.
Tây phương không có ngày Vu Lan nhưng cũng có Ngày Mẹ (Mother's Day) mồng mười tháng năm. Năm 1962, khi ông còn ở Sài Gòn, Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã viết một bài văn cảm động về Mẹ của ông và tập tục Ngày Mẹ. Trong bài viết, ông kể về cảm giác bất ngờ khi có một cô sinh viên Nhật Bản tặng ông một bông hoa cẩm chướng trắng và cài lên khuy áo tràng của ông. Sau đó, ông mới biết được đó là tập tục Ngày Mẹ của Tây phương, và nếu còn mẹ, ông sẽ được cài một bông hoa hồng trên áo, nếu mất mẹ, ông sẽ được cài một bông hoa trắng. Tập tục này đã gợi lên trong ông cảm giác đau nhói về mẹ và ý nghĩa của mối quan hệ giữa mẹ con.
Trong bài văn này, sư Nhất Hạnh đã sử dụng hình ảnh và lời văn đơn giản, gần gũi để miêu tả người mẹ của mình, thay vì sử dụng những so sánh to lớn như trong ca khúc Lòng Mẹ. Sư Nhất Hạnh đã viết: "Thương mẹ là một cái gì rất tự nhiên... Thương mẹ không phải là một vấn đề luân lý đạo đức." Ông muốn nhấn mạnh rằng tình yêu thương của con cái dành cho mẹ là điều tự nhiên và không cần phải được giải thích bằng lời luân lý hay đạo đức.
Cuối cùng, sư Nhất Hạnh viết: "Ðó là điệp khúc tôi muốn ca hát cho anh nghe hôm nay. Và anh hãy ca, chị hãy ca cho cuộc đời đừng chìm trong vô tâm, quên lãng. Ðóa hoa mầu hồng tôi cài trên áo anh rồi đó. Anh hãy sung sướng đi!"
Ban đầu, bông hoa trong tập tục này không cần phải là hoa hồng, nhưng khi được du nhập vào Việt Nam, hoa hồng trở thành loài hoa phổ biến nhất được sử dụng trong tập tục này.
Vào những năm 1965-1966, Phạm Thế Mỹ đã sáng tác ca khúc "Bông hồng cài áo" lấy ý tưởng từ bài văn của sư Nhất Hạnh sau khi ông bị bắt giam vì hoạt động trong phong trào Phật giáo. Từ đó, ca khúc này trở thành một trong những bài hát cảm động và chân thành nhất về tình mẫu tử, không chỉ được hát lên mỗi dịp lễ Vu Lan mà còn được yêu thích và truyền tai nhau qua nhiều thế hệ. Nhiều ca sĩ nổi tiếng đã thể hiện ca khúc này, bao gồm Thái Thanh, Duy Khánh, Khánh Ly, Tuấn Ngọc, Miên Đức Thắng, Nguyễn Hưng, Cẩm Vân, Quang Linh, Bằng Kiều, Đan Trường, Mạnh Quỳnh...
